Kalender

[Simon Stenneberg]

In het westelijk puntje van Duitsland ligt de Selfkantbahn. Het Selfkant is een vlakke landstreek die aan drie kanten aan Nederland grenst. Vanwege deze reden liepen de grote spoorlijnen steeds aan deze landstreek voorbij. Om de eigen (landbouw)economie toch nog een eigen spooraansluiting te geven, werd de Geilenkirchener Kreisbahn (GKB) opgericht, die vanaf 1900 een smalspoorlijn van 1.000 mm breedte onderhield tussen Alsdorf bij Aken tot Tüddern in het Selfkant. Ze bereikte een uitbreiding tot 37,8 kilometer. De GKB had vanaf de jaren 50 van vorige eeuw te kampen met de concurrentie van het oppermachtige autoverkeer en werd uiteindelijk in 1973 stilgelegd.

Het laatste, 5,5 kilometer lange deel van de lijn, werd door de in 1969 opgerichte Interessengemeinschaft Historischer Schienenverkehr (IHS) gepacht en sinds 1972 onder eigen regie als museumspoorlijn bedreven. Al een jaar eerder zette – nog onder regie van de Geilenkirhcer Kreisbahn – op 14 augustus 1971 de openingstrein van de Selfkantbahn zich vanuit Geilenkirchen in beweging. Op elke zon- en feestdag van Pasen tot eind september rijden sindsdien de stoomtreinen van de Selfkantbahn. Tegenwoordig is ze de enige overgebleven metersporige Kleinbahn in Nordrhein-Westfalen. Veel geld en nog meer vrije tijd steken in de opbouw van de museumspoorlijn.

De verslechterde rails werd stuk voor stuk vernieuwd, de verzameling historisch waardevolle smalspoorlocomotieven en – wagens uitgebreid en in Schierwaldenrath een onderhoudsbedrijf met werkplaatsen en locomotiefloodsen gebouwd. Hier is tegenwoordig het smalspoormuseum gevestigd waar veel interessante verzamelstukken van verschillende smalspoorlijnen, zoals de Sylter Inselbahn, de Mittelbadischer Eisenbahn-Gesellschaft, de Kreis Altenaer Eisenbahn, de Klöckner-Hütte in Hagen maar ook van de Rhätische Bahn uit Zwitserland hun thuis hebben.

De dienstregeling van de Selfkantbahn voorziet in minstens op elke zondag een stoomrit. Naast de regelmatige rijdagen vinden speciale evenementen plaats, zoals de Spargelfahrten (asperge-ritten) of de Nikolauszüge (kersttreinen) voor kinderen.

Vertaald uit Das große Archiv der Eisenbahnstrecken 12422 Gillrath – Schierwaldenrath

Meer informatie:
https://www.selfkantbahn.de/



Op 20 september 2015 bezochten we voor het eerst de Selfkantbahn. Het was een spontaan bezoek tijdens een weekendje Vaals. Via Geilenkirchen reden we via Gillrath voor een paar foto's, maar zonder trein omdat we niet voorbereid waren op de dienstregeling. In Schierwaldenrath hebben we eerst wat gegeten in het restaurant in het voormalige stationsgebouw. Daarna zagen we de stoomtrein het museumstation binnenkomen, hoe de stoomlocomotief weer klaargemaakt werd voor vertrek, maar hebben we alleen wat foto's en een filmpje van het vertrek gemaakt. Tenslotte hebben we het museum bezocht.



Het voormalige stationsgebouw als restaurant



Stoomlocomotief nummer 20 "Haspe" staat gereed voor vertrek.



Diesellocomotief V8 "Helmut" en motorrijtuig T13 bij de werkplaats



In 2015 was er een omlegging vanwege de aanleg van een nieuwe hoofdweg vlakbij het station



Schierwaldenrath is de uitvalsbasis van de Interessengemeinschaft Historischer Schienenverkehr (IHS). Er is een gebouwencomplex bestaande uit een werkplaats, locloods en een grote wagenhal. De grote wagenhal fungeert als binnenstalling, museum en er vinden werkzaamheden plaats. Zoals in 2015 te zien is aan de restauratie van de V 11 van de Geilenkricher Kreisbahnen (GKB). Daar kom ik in een volgende post op terug...

[Simon Stenneberg]

Elk laatste weekend van september organiseert de IHS een Herfstfeest waarbij allerlei kramen met streekprodukten staan, maar ook extra treinen rijden.
Gisteren, zaterdag 28 september 2019, heb ik dit met mijn vader bezocht.



Het voormalige stationsgebouw is onlangs gerenoveerd en herbergt nu een biologisch restaurant



Stoomloc 101 rangeert met een platte wagen met traktoren



Stoomloc 101 vertrekt met de eerste reizigerstrein



Dieselmotorrijtuig T13 verzorgde deze dag de tweede reizigerstrein



Eén van de kramen in de wagenhal, met daarachter werk-in-uitvoering



Buiten de hal was natuurlijk divers materieel te vinden wat normaal binnen staat, zoals dit rijtuigje wat afkomstig is van... de Rhätische Bahn.
De IHS beschikt over meer Zwitsers materieel, zoals 2 rijvaarige rijtuigen van de Appenzeller Bahnen, een rijtuig van de Rhätische Bahn in revisie, en ik heb twee goederenwagens gespot: één lage bakwagen van de RhB en een gesloten wagentje van de MOB.



Deze gesloten wagen is afkomstig van de Harzer Schmalspurbahnen en is na een revisie deze maand weer in dienst gesteld.



Na ons bezoek aan Schierwaldenrath zijn we naar Birgden gereden waar ik deze foto van de T 13 naast het gereconstrueerde haltegebouwtje kon maken.

Maar vóór dit alles bezochten we eerst Gillrath...

[Karben]

Dank voor deze interessante bijdrage. Ik ga daar zeker eens heen!

Groet, Karben.

[Simon Stenneberg]

Zeker een bezoekje waard. Het is maar kleinschalig, maar ze proberen er wat moois van te maken en hebben daar hun handen vol aan.

Het wisselvallige weer maakte het niet makkelijk om foto's te maken, maar het was de rit van twee-en-een-half uur heen en twee-en-een-half-uur terug zeker waard.

Mijn hoofddoel van deze dag was... diesellocomotief V11 van de Geilenkirhcer Kreisbahnen (GKB).
Deze heeft daar met een zusterloc van 1955 tot 1973 dienst gedaan, waarna ze naar Togo verwenen.
In 2001 vond een vrijwilliger ze daar terug en hebben ze deze weer terug gehaald.
Na een jarenlange restauratie is de loc dit jaar weer in dienst gesteld.



Toen we gisteren eerst bij Gillrath stopten, arriveerde vlak daarna een speciale fototrein. Eerst stoomloc 101 met rijtuigen vol deelnemers, daarna de V11 met een goederentrein.



Oude tijden herleefden



De V11 is voorzien van normaalspoorbuffers vanwege het rolbok en -wagenvervoer wat indertijd plaatsvond op de lijnen van de GKB.



De IHS beschikt wel over enkele rolbokken, maar alleen een rolwagen (ex-HSB) is rijvaardig. Een foto hoe ze gekoppeld worden.

[Sven]

Ik moet daar ook een keer heen. Zeker nu kastenlokomotief 'Rur' van deze maatschappij na restauratie daar weer in actie komt. Deze wordt nu hier in Engeland in oude glorie hersteld. Noot ter zijde: de plaatjes van de lok in restauratie bij Alan Keef zal ik allemaal op mijn Flickr account plaatsen als ik het model klaar heb. Maar dat duurt nog even, ben nog niet begonnen.

[zuylen]

Toen ik er was, was het oorspronkelijke station van Gilrath pas gesloopt, zo'n tien jaar geleden. Dat station leek heel erg op het stationsgebouw van Schierwaldenrath waar nu het restaurant in zit. Het gebouwtje wat er nu staat is alleen een goederenloods en dus niet het echte station. Maar toch is het allemaal wel leuk om het weer terug te zien op foto's.

[Simon Stenneberg]

@Sven: ben zeker benieuwd naar de 'Rur'.

Momenteel speel ik met het idee om de Selfkantbahn in H0m als nieuw thema voor mijn modelspoorbaan te nemen.
Mijn huidige H0/H0e-baan heb ik namelijk afgebroken omdat we de zolder moeten opsplitsen voor een nieuwe slaapkamer.
Omdat ik dan minder lengte over heb, denk ik erover om alleen een smalspoorlijntje na te maken.

De Selfkantbahn heeft als voordeel dat het rijdend materieel niet in model te krijgen is.
Het eindstationnetje van Gillrath is eenvoudig met een perron- en een omloopspoor, en een tweede omloopspoor wat gebruikt kan worden voor goederenafhandeling van de naastgelegen landbouwcoöperatie.





Al na ons eerste bezoekje in 2015 had ik als proef een rijtuigje van Bemo omgeschilderd naar voorbeeld van rijtuig 122.



Deze zomer heb ik nog enkele rijtuigjes omgeschilderd die ik had liggen.



Omdat er dus ook geen stoomlocjes van de Selfkantbahn in model te vinden zijn, heb ik een model van Tillig gekocht die wel een soortgelijke kleurstelling heeft.



Een aantal goederenwagentjes is ook omgeschilderd naar voorbeeld van de Selfkantbahn.



Ik heb meerdere V51/V52's van Bemo in verschillende uitvoeringen, dit was nog een opknapper. Deze wil ik inzetten voor het goederenvervoer. Voorlopig dan...

Tijdens ons afgelopen bezoek heb ik heel veel foto's gemaakt van het materieel en vooral van de opschriften. Deze ben ik nu in een Word-document aan het zetten om op schaal te laten printen.
Dat blijkt nog niet eenvoudig. Moet ook nog een geschikt adres vinden die het kan uitprinten.

[Simon Stenneberg]

...de V52 zet ik in totdat ik mijn model van de V11 van de Geilenkircher Kreisbahnen (GKB) afheb.



Ooit heb ik deze witmetalen kit van hetzelfde type van Deutz gekocht. Het heeft twee schilderbeurten gehad en heb ik nu met ovenreiniger weer kaal gemaakt.





Er zat geen beschrijving van de kit bij, maar het lijkt wel voorbereid op een bestaand onderstel met aandrijving? Helaas weet ik dus niet welke...

[Simon Stenneberg]

Zoals gezegd zoek ik naar een aandrijving voor de GKB V11.

Dit is een foto van de onderzijde:



De as-afstand is 30 mm.
De binnenruimte aan de onderzijde is max 55 x 20 mm.

Het lijkt erop dat de kit is voorbereid op een bestaande aandrijving, maar ik weet dus niet welke. Ik weet de fabrikant van de kit niet eens (meer).

Edit:
Na even naspeuren in eigen archieven blijkt dat ik de kit in november 2008 op Ebay heb gekocht. De verkoper vermoedde zelf dat de kit van Günther/GK Modellbau afkomstig was.
Op doorspeuren daarop blijkt GK Modellbau inderdaad kits in H0e/m van dit Deutz-type uitgebracht te hebben, maar met (eigen?) aandrijving e.d.
Via Google vond ik de volgende foto van een oude Ebay-advertentie:



GK Modellbau maakt geen treinmodellen meer. Op een forum las ik dat de mallen en onderdelen zouden zijn opgekocht en doorverkocht naar Weinert.

Blijft dus een zoektocht naar een eigen oplossing.

Ik heb gekeken naar H0m-aandrijvingen bij SB Modellbau, PMT en Halling. Halling heeft een zgn. vario-aandrijving die in as-afstand afstelbaar is, en PMT heeft deze:
https://www.pmt-modelle.de/2011/seiten/72406.html, welke alleen qua as-afstand 1,5 mm te lang is.

Maar doordat de motortjes horizontaal bovenop deze aandrijvingen liggen, passen deze niet onder de motorhuif die slechts 10 mm breed is...
Ik zou dus een motor-aanrdijving moeten hebben waarvan de motor verticaal achterop staat en in de cabine past. Zodoende dat er ook nog een decoder bij past...

Iemand suggesties?

[Tjalling]

Hi Simon,

Een wat avontuurlijke route is een N-spoor V60, en dan de buitenste assen vervangen door langere exemplaren met anderhalve millimeter doorsnede.
Moet je alleen nog even kijken of de originele wielen voldoen.

Groet,
Tjalling

[Simon Stenneberg]

Ik denk niet dat een N-spoor onderstel krachtig genoeg is om met een metalen kap nog een aantal wagens te kunnen trekken..

Heb zelf wel gedacht aan een onderstel van een TT-model, maar ook daar nog geen geschikte donor gevonden.

[Tjalling]

Hi Simon,

De motortjes van N-lokjes zijn verrassend krachtig. Heb bij TT onderstellen ook niet veel grotere motoren gezien.
De metalen kap is juist een voordeel: Zorgt voor extra adhesie.

Ben benieuwd naar de resultaten van je zoektocht!

Groet,
Tjalling

[Daniel Caso]

 

Daniel

[Simon Stenneberg]

Om de (om)bouwprojectjes e.d. uit te kunnen proberen, heb ik een nieuwe bestemming voor een eerder project bedacht.

De bouw van dat project, een Zwitsers rangeerbaantje rond een betoncentrale, ook in H0m, was hier te lezen:
https://forum.beneluxspoor.net/index.php?topic=46350.0

Het loshalen van Bemo-rails, zeker als dat is voorzien van ballast, is geen succes. Het verwijderen van de scenery eromheen ging een stuk makkelijker.
Een paar weken geleden had ik een zondagje de gelegenheid om daarmee een flinke start te maken. Daarna geeft het thuiswerken met kids geen uitgebreide gelegenheid meer, maar soms is een half uurtje wachten op de start van een online vergadering genoeg. Het baantje staat nu namelijk vlak naast het bureau van de thuiswerkplek die is in gericht op de plaats waar tot vorig jaar nog de vaste modelbaan stond...

Hierbij wat foto's van het resultaat tot zover:







Voor het locdepotje heb ik een extra wissel met kolenspoortje gemaakt. Het locloodsje, de waterkolom en kolenopslag waren oorspronkelijk voor Radebeul Ost (H0e), maar zijn prima hiervoor geschikt:





Naast de nieuwe wissel (waar de blauwe bulldozer staat) is wat loze ruimte. Hier denk ik een opslagtank voor de diesellocs te plaatsen.

Voor de 'maagdelijk grijze' ruimte naast de rangeersporen waar de oranje vrachtwagen staat, denk ik aan een laad- en losperron.

Het idee is om dit diorama later, na verbouwing van de zolder, te integreren in een nieuwe baan.

[Sven]

Omdat er dus ook geen stoomlocjes van de Selfkantbahn in model te vinden zijn, heb ik een model van Tillig gekocht die wel een soortgelijke kleurstelling heeft.

Geco models heeft stoomlok 46 uitgebracht in H0m en H0e, een lok in ruste bij de Selfkantbahn. Deze is al tijden niet meer te krijgen, maar omdat ik er een waarschuwing op eBay voor had aangezet, kon ik er afgelopen week eindelijk eentje bemachtigen (€360 ). Tip dus voor je, al heeft het bij mij wel zo'n twee jaar geduurd.